Một đoàn tàu quân sự của Nga (Ảnh: Sputnik).

Hồi tháng trước, BelZhD, công đoàn đại diện cho công nhân đường sắt Belarus, thông báo rằng kể từ ngày 12/8, cơ quan đường sắt Nga đã yêu cầu đối tác Belarus không điều động tàu đến các ga trên tuyến Orel-Kursk. Điều này về cơ bản làm gián đoạn các tuyến đường sắt giữa Belarus và Nga theo hướng Smolensk và Kursk .

"Có một lượng lớn các chuyến tàu đang đậu tại các nhà ga thuộc vùng Smolensk của công ty Đường sắt Moscow (thuộc Đường sắt Nga). Tình huống này cũng ảnh hưởng đến nhịp độ điều động tàu chở hàng trên các tuyến này", tổ chức công đoàn Belarus cho biết.

Việc phải đổi hướng tàu hỏa từ Kursk cũng gây ra nhiều vấn đề. "Bước đột phá của Ukraine đã dẫn đến sự gián đoạn trong hoạt động đường sắt Nga", trang tin tức kinh doanh châu Âu bne IntelliNews cho hay.

BelZhD cho biết Nga từng sử dụng một phần lớn đội tàu hỏa của Đường sắt Moscow để di chuyển quân đội của mình đến Kursk. 

Theo chuyên gia George Barros đến từ tổ chức ISW (Mỹ), các thông tin cho thấy hệ thống đường sắt Nga có thể đang phải đối phó với tình trạng gián đoạn do Ukraine kiểm soát một phần Kursk gây ra.

"Chúng tôi đã thấy các công nhân đường sắt Belarus báo cáo về cách Nga huy động hệ thống giao thông đường sắt ở phía tây nam nước này để ưu tiên hậu cần quân sự nhằm ứng phó với tình hình ở Kursk", ông Barros cho biết.

Trước khi Ukraine tấn công vào Kursk, ngành đường sắt Nga đã phải đối mặt với thách thức. Các blogger Nga cho rằng các lệnh trừng phạt phương Tây đối với việc xuất khẩu vòng bi sang Nga đã làm ảnh hưởng tới hoạt động bảo trì và gây ra tình trạng thiếu hụt đầu máy xe lửa.

Cơ quan đường sắt Nga thừa nhận vào năm 2023 rằng việc thiếu bảo trì đầu máy xe lửa và phụ tùng thay thế đã khiến 42.600 chuyến tàu bị hủy vào năm ngoái.

Đường sắt là một trong những tuyến hậu cần quan trọng của Nga trong cuộc chiến với Ukraine khi Nga là một trong những quốc gia rộng nhất thế giới. Chúng có thể vận chuyển một lượng lớn vũ khí và quân nhân với khoảng cách xa từ đầu này tới đầu kia đất nước. Nếu các tuyến tàu gặp sự cố, việc vận chuyển liên tục hậu cần tới các điểm sẽ cần lượng lớn xe tải để thay thế.

"Cuộc tấn công của Ukraine có thể buộc Nga phải phân bổ lại các tuyến hậu cần quân sự đến mặt trận Kharkov thông qua các khu vực lân cận. Điều này sẽ kéo dài thời gian cung cấp hậu cần từ các khu vực Leningrad và Moscow", Callum Fraser, một chuyên gia ở viện RUSI của Anh, cho biết.

Mặt khác, Ukraine dường như đã thu thập được dữ liệu về hệ thống đường sắt của Nga, điều này có thể khiến Kiev làm gián đoạn vận hành dễ dàng hơn, ông Fraser lưu ý.

"Việc Nga số hóa cơ sở hạ tầng đường sắt của mình, bao gồm các khía cạnh như hệ thống quản lý cơ sở hạ tầng tích hợp, có nghĩa là Ukraine đã có thể truy cập dữ liệu về các chuyến hàng vũ khí từ một nhà ga đường sắt bị chiếm giữ. Có thể có nhiều điểm yếu hơn trong hệ thống này mà Ukraine có thể khai thác", ông cho hay.

Ngoài ra, với việc Ukraine tuyên bố kiểm soát hơn 1.000km2 lãnh thổ Nga xung quanh Kursk, giờ đây họ có thứ về cơ bản là một căn cứ bên trong nước Nga để phóng tên lửa và máy bay không người lái vào các mục tiêu sâu hơn trong lãnh thổ Nga như sân bay, kho tiếp tế và cả cầu đường sắt.