Vụ mua súng bắn chim chơi, ở tù thiệt: Án đã chấp hành có được cấn trừ không?

Ông Tài đang nằm điều trị bệnh tại một bệnh viện ở Cần Thơ - Ảnh: K.TÂM

Ông Tài bị bản án sơ thẩm lần 1 kết án 18 tháng tù treo (ông Tài đã chấp hành). Sau đó bản án sơ thẩm bị cấp giám đốc thẩm hủy, và bản án phúc thẩm lần 2 tuyên ông Tài 12 tháng tù giam.

Một hành vi, 3 lần chịu trách nhiệm

Lần 1: ngày 29-8-2022, UBND TP Sóc Trăng đã có quyết định số 116 xử phạt vi phạm hành chính đối với ông Tài số tiền 15 triệu đồng do "tàng trữ trái phép vũ khí thể thao" và ông Tài đã chấp hành. Đến nay, quyết định này vẫn chưa bị hủy.

Ngày 20-9, TAND TP Sóc Trăng xét xử sơ thẩm (lần 1), tuyên ông Tài phạm tội tàng trữ trái phép vũ khí quân dụng, xử phạt 18 tháng tù nhưng cho hưởng án treo, ông Tài cũng đã có giấy xác nhận đã chấp hành bản án này.

Sau đó, do TAND cấp cao tại TP.HCM ra quyết định giám đốc thẩm hủy bản án sơ thẩm của TAND TP Sóc Trăng nên vụ án được xét xử lại. Bản án sơ thẩm (lần 2 ngày 21-3-2024) và phúc thẩm (ngày 16-9-2024) của TAND tỉnh Sóc Trăng tuyên phạt ông Tài 1 năm tù giam. Bản án này ông Tài đang xin tạm hoãn chấp hành do đang điều trị tại bệnh viện.

Án treo đã chấp hành có được cấn trừ không?

Theo hồ sơ, khoảng đầu tháng 2-2021, ông Tài lên mạng tìm mua một khẩu súng hiệu Marcool cùng 20 viên đạn với giá 4 triệu đồng để đi bắn chim.

Sau đó, ông Tài mua thêm ống ngắm và ống nhòm có màn hình để quan sát vào ban đêm rồi lắp ráp các phụ kiện này vào khẩu súng. Ngày 23-12, khi ông Tài và người bạn đang chạy xe thì bị Công an TP Sóc Trăng kiểm tra, phát hiện họ mang theo khẩu súng Marcool và nhiều viên đạn.

Với vụ bị bắt vì tàng trữ vũ khí quân dụng này, sau đó ông Tài vừa bị UBND TP Sóc Trăng xử phạt vi phạm hành chính, vừa bị cơ quan tố tụng xử án tù.

Hiện gia đình ông Tài đang kiến nghị xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm đối với bản án 1 năm tù giam, bởi ông Tài cho rằng hình phạt đối với ông là quá nặng. Trong phiên xử phúc thẩm, bị cáo cũng đưa ra được nhiều tình tiết xin giảm nhẹ hình phạt nhưng TAND tỉnh Sóc Trăng đã bác kháng cáo, giữ nguyên bản án sơ thẩm với ông Tài.

Do bản án sơ thẩm lần 1 (án treo) không bị kháng cáo kháng nghị nên có hiệu lực ngay và ông Tài đã báo với chính quyền địa phương để chấp hành bản án này.

Ngày 8-7-2024, Công an phường 2 (TP Sóc Trăng) xác nhận ông Tài đã chấp hành bản án treo trước đó.

• Phụ huynh chặn đường đánh học sinh ở Quảng Ngãi bị tuyên 2 năm tù treo
• Vừa bị tuyên án 9 tháng tù treo, mẹ kế bị nghi tiếp tục bạo hành con chồng

Hiện ông Tài đang điều trị tại một bệnh viện tâm thần ở Cần Thơ và đã có đơn gửi TAND TP Sóc Trăng xin hoãn chấp hành án phạt tù vì lý do sức khỏe, được Công an phường 2 xác nhận.

Được hỏi về việc án treo đã chấp hành xong thì có được cấn trừ vào bản án sau không, một thẩm phán đang công tác tại TP.HCM cho rằng luật hiện nay không có quy định về việc cấn trừ hay quy đổi giữa án treo và án giam.

Đồng ý với quan điểm này, luật sư Nguyễn Hữu Thế Trạch (Đoàn luật sư TP.HCM) cho rằng theo quy định của pháp luật Việt Nam, thời gian chấp hành án treo không được cấn trừ vào thời gian chấp hành án phạt tù nếu bản án bị kháng nghị, hủy bỏ, thay thế bằng một bản án phạt tù.

Theo ông Trạch, án treo là một biện pháp miễn chấp hành hình phạt tù có điều kiện, và khi án treo bị hủy bỏ bởi quyết định của tòa án cấp trên thì người bị kết án phải chấp hành bản án mới (trong trường hợp này là án giam). Do đó, thời gian đã chấp hành án treo trước đó sẽ không được tính vào thời gian chấp hành án phạt tù.

"Tuy nhiên trong từng trường hợp cụ thể, bị cáo có thể được xem xét các yếu tố giảm nhẹ khác trong quá trình thi hành án, nhưng thời gian đã chấp hành án treo không được quy định để cấn trừ vào án giam" - luật sư Trạch nói.

Ngày 7-10, trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Thái Rết - chánh án TAND tỉnh Sóc Trăng - cho biết vụ việc của ông Tài tòa cấp trên đang xem xét giải quyết và việc ông Tài có chấp hành bản án sơ thẩm có được trừ bù hay không sẽ được tòa "ghi trong bản án".

Tuy nhiên, trước đó trong bản án phúc thẩm của TAND tỉnh Sóc Trăng tuyên thì không đề cập đến nội dung này.

Án treo cũng bị hạn chế rất nhiều quyền

Theo luật sư Tô Vĩnh Hòa (Đoàn luật sư tỉnh Vĩnh Long), ông Võ Văn Tài là người chấp hành xong bản án hình sự ngày 20-9-2022 của TAND TP Sóc Trăng. Vì thi hành án treo, giao cho Công an phường 2 (TP Sóc Trăng) quản lý, ông Tài phải ở tại địa phương để chấp hành án. Hằng tháng ông Tài phải trình diện Công an phường 2 để vào sổ theo dõi ông Tài.

Luật sư Hòa cho biết khi hủy bản án ngày 20-9-2022 của TAND TP Sóc Trăng, không ai thông báo cũng không có văn bản tống đạt đến Công an phường 2 để dừng việc thi hành bản án này.

Ông Tài có thân phận người phạm tội gần 2 năm chưa được xem xét, vì Công an phường 2 cũng đã có xác nhận việc chấp hành án của ông tại địa phương. Trong thời gian này, ông Tài dưới thân phận người đang chấp hành hình phạt tù đã bị giới hạn về kinh tế, gây thiệt hại cho ông rất nhiều. Ông Tài chỉ vi phạm một lần mà phải mang trên người hai bản án.

"Hiện ông Tài đang điều trị bệnh tâm thần do tâm lý hoang mang, cần được các cấp xem xét", luật sư Hòa đề nghị.

Súng thể thao nhưng có kết cấu vật chất như vũ khí quân dụng!

Tại kết luận giám định số 403 ngày 7-1-2022 của Phân viện Khoa học hình sự thuộc Bộ Công an tại TP.HCM kết luận: Khẩu súng gửi giám định là súng hơi thuộc danh mục súng săn, không phải vũ khí quân dụng. Súng được chế tạo, sản xuất công nghiệp tại Mỹ, không rõ theo tiêu chuẩn nào, để bắn đạn mũi dù đường kính 6,35mm đến cơ thể người có thể gây sát thương.

Một đoạn khác trong kết luận lại ghi: Súng gửi giám định là súng chế tạo, sản xuất công nghiệp, để bắn đạn thể thao cỡ 5,6mmx15,6mm, không rõ theo tiêu chuẩn nào, có khả năng gây sát thương, nguy hại cho tính mạng, sức khỏe của con người, phá hủy kết cấu vật chất tương tự như vũ khí quân dụng.

Khẩu súng nêu trên là vũ khí quân dụng; các viên đạn bằng kim loại màu xám gửi giám định là đạn mũi dù đường kính 6,35mm sử dụng để bắn được với khẩu súng.

Tiến hành bắn thực nghiệm, kết quả súng bắn được đạn ra khỏi nòng; 15 viên đạn bằng kim loại màu vàng gửi giám định là đạn thể thao cỡ 5,5mmx15,6mm sử dụng để bắn được với khẩu súng. Tiến hành bắn thực nghiệm, kết quả súng bắn được đạn nổ.

Theo kết luận giám định của Phân viện Khoa học hình sự thuộc Bộ Công an tại TP.HCM, khẩu súng của ông Tài là "vũ khí quân dụng".